Tamuda in een van oorsprong oude Berberstad en militair kamp in Mauretanië Tingitana. Je vindt deze ruïne op een steenworp afstand (zo’n 6 km) van de witte stad Tétouan in Noord-Marokko. De stenen ruïnes zijn gevonden aan de zuidoever van de Martilvallei. Vanaf daar kijk je mooi uit op Tetouan, alleen daarom is het al de moeite waard om deze opgraving te bezoeken. Onder de Romeinen heeft deze stad zich kunnen ontwikkelen als één van de belangrijkste steden van het Romeinse Rijk in Marokko. Het gekke is dat deze UNESCO werelderfgoedplek nog helemaal niet echt op de kaart staat bij de toeristen. Als je deze site vergelijkt met Volubilis, lijkt het slecht onderhouden en nog nauwelijks een toeristische trekpleister.
Lees ook: Volubilis, een reis naar het Romeinse verleden van Marokko
Tamuda in Tétouan bezoeken
Je kunt Tamuda dagelijks bezoeken tot van 8.00 uur tot 18.00 uur, maar drukte hoef je dus niet te verwachten. Parkeren is trouwens ook lastig, wij hebben een uurtje op de plek van de bushalte gestaan. Je betaalt de entree, zo’n 80 Dirham, contant aan de kassa. Pinnen is niet mogelijk, houd daar rekening mee. Er loopt een gids rond om je te helpen of je vragen te beantwoorden (en om je in de gaten te houden, dat gevoel had ik althans). Er staan overal op de site bordjes met Engelse uitleg over de poorten en de functies. Ik vond het leuk om na afloop via internet nog wat extra informatie op te zoeken over deze oude stad, die ik hieronder met jullie zal delen.
Ontstaan van Tamuda, de oude stad
Deze oude stad werd in de 3e eeuw v.Chr. gesticht door de Mauretanische Berbers uit Noord-Marokko. Waarschijnlijk was er in de daaropvolgende eeuw een Fenicische aanwezigheid, voornamelijk voor de handel. Dit vermoeden bestaat, omdat er een Fenicische iconografie gevonden werd op een aarden kruik. Onder keizer Augustus hebben de Romeinen de stad bezet. Rond 42 n.Chr. verwoestten Romeinse garnizoenen Tamuda tijdens een opstand en bouwden in plaats daarvan een versterkte nederzetting. De opvolgers van keizer Augustus bouwden de stad later om tot een Romeins castrum, een legerkamp.
Belangrijke stad in Maretania
Tamuda was later van de belangrijkste steden van de Romeinse provincie Mauretania Tingitana. Volgens een onderzoeker van de universiteit in Cadiz, hield de oude stad zich bezig met de productie van purper en het zouten van vis. Op de Notitia Dignitatum uit de 5e eeuw staat dat Tamuda’s militair kamp aan het einde van de vierde eeuw het hoofdkwartier was van een “Ala Herculea” (cavalerie-eenheid). De stad was gerelateerd aan Lixus, een andere stad in Noord-Marokko. Rond de 5e eeuw werd waarschijnlijk het fort ontmanteld en werd de stad verlaten. Uit die tijd is er namelijk een informatie meer gevonden.
Vanaf de 13e eeuw tot nu
In de late 13e eeuw bestonden er kleine vestingwerken in de buurt van de Romeinse ruïnes met de naam “Tittawin”, die later werden omgedoopt tot “Tetouan”. Er zijn zowel Romeinse als Fenicische voorwerpen gevonden op de site van Tamuda. In 1933 werd op de vindplaats Tamuda een steen uit de derde eeuw (circa 253-257 n.Chr.) ontdekt die een Romeinse overwinning op enkele naamloze barbaren vermeldt. Men denkt dat de inscriptie verwijst naar de Franken. In 2018 ontdekte een groep onderzoekers op de vindplaats een ribfragment van een Noord-Atlantische walvis. Deze dateerde uit 180 n.Chr. tot 396 n.Chr. Ze vermoeden hierdoor dat de Romeinen mogelijk op industriële schaal walvissen hebben gejaagd aan de kust Middellandse Zee.
Is een bezoek aan Tamuda de moeite waard?
Tja, dat is een mooie vraag. Ik vind het leuk dat ik er geweest ben, maar echt spectaculair was het bezoek niet. De site staat vol met onkruid en de gidsen spreken nauwelijks Engels. Heel veel is er niet te zien. Het is een stuk minder mooi en interessant dan Volubilis bij Meknes. Het uitzicht over Tetouan is wel prachtig vanuit hier. Juist doordat de plek nog niet echt ontdekt is door toeristen, heeft het ook wel iets magisch om er te rond te lopen en de toegangspoorten te bezoeken. Je hebt tijd en rust genoeg om je voor te stellen hoe het er vroeger moet hebben uitgezien. Heb je tijd, dan zou ik er zeker even een uurtje voor uittrekken. Anders kan overslaan ook.
Overnachten in de buurt van Tamuda
Je kunt Tamuda bezoeken vanuit Tetouan of vanuit Chefchaouen. Vanuit Chefchaouen is het ongeveer een uur rijden. Daar kan ik de accommodatie Aparthotel Dar Nowara Chaouen aanraden. In Tetouan kun je kiezen voor VILLA MATI Maison D’hôtes.
